متداول ترین روش ها در حمل و نقل های بین المللی
در دوران حاضر وسایل و روش‌های حمل و نقل بین المللی بسیار متنوع و پیشرفته است. حمل و نقل رکن بسیار مهم در تجارت بین الملل است و می‌تواند در اقتصاد و روابط میان کشورهای جهان نقشی اساسی ایفا کند. در این مقاله شما را با روش های رایج حمل و نقل جهانی آشنا می‌کنیم که بستر مناسب را برای توسعه تجارت جهانی فراهم ساخته‌اند.
حمل و نقل بین المللی چیست و از چه جنبه‌هایی اهمیت دارد؟
حمل و نقل بر جابه‌جایی و انتقال مسافر و کالا اطلاق می‌شود. وقتی این انتقال خارج از مرزهای کشورها باشد، صفت بین المللی خواهد گرفت.
برای حمل و نقل بین المللی روش‌های گوناگونی وجود دارد که تحت سه عنوان اصلی قرار می‌گیرد:
- زمینی
- دریایی
- هوایی
انتخاب روش حمل و نقل بین الملل برای تجارت کالا بستگی به منافع کشورها، نوع کالاها، مسافت، بود یا نبود مرزهای دریایی، زمینی و هوایی بین کشورها و از همه مهم‌تر هزینه دارد. کشورها و فعالان واردات و صادرات در آن‌ها ممکن است یکی از این روش‌ها یا ترکیبی از چند روش را برای حمل و نقل بین المللی انتخاب کنند. در ادامه توضیحاتی بیشتر درباره هریک از روش‌های حمل و نقل جهانی خواهیم داد.
حمل و نقل دریایی
یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین ارکان در تجارت جهانی و خصوصا بین قاره‌ای، حمل و نقل دریایی است. وسعت آب‌ها در سطح کره زمین آن‌ها را به تبدیل به بستری مناسب برای حمل و نقل‌های کلان و تجارت و انتقال کالاهای بزرگ کرده است.
حمل و نقل دریایی پیشینه‌ای بسیار کهن دارد. برخی شواهد قدمت تجارت دریایی را حداقل دوهزار سال نشان می‌دهند. مورخان شروع ناوبری تمدن سومر را مربوط به سه تا چهار هزار سال پیش از میلاد می‌دانند. تمدن مصر نیز از راه دریا به عربستان دسترسی پیدا کرد و ادویه‌جات را از آن شبه‌جزیره به سرزمین خود آورد. چندین مسیر ترکیبی مربوط به زمان جولیوس سزار ثبت شده است. در قرون جدید و از قرن شانزدهم میلادی به بعد، قدرت‌های استعماری مانند انگلیس، اسپانیا، فرانسه، هلند و پرتغال نخستین کشورهایی بودند که شبکه‌ای معتبر برای تجارت دریایی ایجاد کردند.
در حال حاضر بیشترین حجم حمل و نقل بین المللی از روش دریایی صورت می‌گیرد. درواقع چیزی حدود هفتاد درصد از حمل و نقل کالاها توسط کشتی‌هاست. به جز کشتی، از وسایل حمل و نقل دیگر مانند قایق و سایر شناورها نیز حمل و نقل صورت می‌گیرد. همچنین مسیرهای حمل و نقل علاوه بر اقیانوس‌ها، شامل دریاها، رودخانه‌ها و کانال‌ها نیز می‌شود.
حمل و نقل دریایی ایران
کشور ما از سمت جنوب و شمال راه حمل و نقل دریایی و بین المللی دارد. ایران با احداث بنادر، برخورداری از تجهیزات بارگیری و تخلیه بار، انواع انبارها و نهادهایی مانند گمرک در راستای بهبود سرعت و کیفیت حمل و نقل دریایی بین المللی گام برداشته است.
حمل و نقل دریایی به دلیل امکان انتقال حجم بسیار زیاد کالا مقرون به صرفه است. اما محدودیت‌هایی نیز برای آن برشمرده می‌شود که از جمله آن‌ها سرعت کم، انعطاف کم در برنامه حرکت و انتقال و امکان ردیابی محدود است.
یکی از شرکت‌های ایرانی فعال در زمینه حمل و نقل دریایی و بین الملل شرکت حمل و نقل بین المللی دریا زمین اروند است. این شرکت فعالیت رسمی خود را در سال 1387 آغاز کرده است. این شرکت دارای امکانات وسیع در زمینه حمل و نقل بین المللی و نیروی انسانی متخصص و باتجربه است. شرکت دریا زمین اروند نمایندگی‌هایی در کشورهای سراسر جهان (اروپا، آمریکای شمالی و جنوبی، خاوردور و خاورمیانه) دارد. صاحبان محموله‌ها و فعالان تجارت بین المللی می‌توانند برای انتخاب بهترین و به‌صرفه‌ترین شیوه حمل و نقل از مشاوران شرکت دریا زمین اروند راهنمایی بگیرند.
حمل و نقل هوایی
حمل و نقل هوایی سریع‌ترین و در عین‌حال گران‌قیمت‌ترین شیوه حمل و نقل است. از روش حمل و نقل هوایی معمولا به اجبار برای مواد فاسدشدنی و نیز برای کالاهای کم‌حجم گران‌قیمت استفاده می‌شود.
با توجه به جدیدتر بودن هواپیما نسبت به سایر وسایل نقلیه، حمل و نقل هوایی نیز پیشینه‌ای چندان قدیمی ندارد. با این حال خالی از لطف نیست که بدانیم نخستین سفر انتقال بار هوایی در سال 1910 در آمریکا تحقق یافته است. این هواپیما حاوی یک بسته ابریشم با وزن دویست پوند بود که انتقال آن با هدف تبلیغات و ایجاد آشنایی با باربری هوایی انجام شد. یک سال پس از آن نخستین پرواز رسمی پست هوایی در کشور هند تحقق یافت. از آغاز دهه بیست قرن بیستم میلادی پیشرفت حمل و نقل هوایی سرعتی بسیار یافت.
سال 1304 شمسی سال آغاز حمل و نقل هوایی در ایران بود. آژانس هواپیمایی ایران فعالیت خود را پس از پایان جنگ جهانی دوم کلید زد. این آژانس در سال 1325 موفق به انتقال یازده هزار مسافر شد. هشت سال پس از آن، شرکت خصوصی هواپیمایی پارس نیز کار خود را آغاز کرد. هدف اصلی این شرکت باربری هوایی کالا و نیز انتقال زائران مکه مکرمه بود. مزیت روش حمل و نقل هوایی در سرعت بالای آن و نیز امنیت بیشتر برای کالاهایی است که حساس شمرده می‌شوند.
محدودیت‌های این روش حمل و نقل بین المللی در هزینه گران و پر‌نوسان، احتمال لغو پرواز یا تأخیر و نیاز به بارگیری مجددا از فرودگاه تا مقصد نهایی است. برای انتقال بار به روش هوایی نیاز به ترانزیت کالا است. برخی شرکت‌ها و آژانس‌ها برای این کار دایر هستند که با بررسی اسناد و مدارک از شرایط مجاز بودن بار برای حمل و نقل مطلع شوید.
حمل و نقل زمینی
حمل و نقل زمینی بسیار گسترده است و دو حوزه اصلی حمل و نقل جاده‌ای و ریلی را شامل می‌شود. قدیمی‌ترین روش حمل و نقل روش جاده‌ای است. حمل و نقل ریلی نیز با این‌که نسبتا مدرن و مربوط به قرون جدید است، پیشینه‌ای قدیمی‌تر از حمل و نقل هوایی دارد.
حمل و نقل بین المللی جاده‌ای
قدیمی‌ترین و مهم‌ترین روش حمل و نقل کالا و مسافر چه در داخل مرزهای یک کشور و چه در سطح بین المللی، حمل و نقل جاده‌ای است. این روش حمل و نقل از دیرباز با کمک ساده‌ترین وسایل از جمله چارپایان و ارابه‌ها صورت می‌گرفت.
بنابراین می‌توان حدس زد که قدمت آن به هزاران سال قبل و حتی پیش از اختراع چرخ می‌رسد. امروز از وسایل متنوع و گوناگونی برای حمل و نقل جاده‌ای استفاده می‌شود. از جمله:
- ماشین‌های کوچک و سبک مانند انواع وانت.
- ماشین‌های باری نیمه سنگین مانند کامیون و خاور.
- ماشین‌های باری سنگین مانند تریلی، کمپرسی، ترانزیت و ... .
حمل و نقل کالا به دلیل تفاوت شرایط، گواهینامه‌ها و مجوزهای آن کاملا از حوزه حمل و نقل مسافر جدا شده است. اگر محموله‌ای برای انتقال زمینی دارید، باید آن را به یکی از شرکت‌های حمل و نقل کالا بسپارید. شرایط حمل بار به زیرساخت‌های جاده‌ای، مسافت بین مبدأ و مقصد، میزان و نوع بار بستگی دارد. بنابراین در شیوه حمل و نقل جاده‌ای ممکن است تجهیزات و ماشین‌آلات خاصی مورد نیاز باشد. برای حمل و نقل جاده‌ای بین المللی که معمولا بار حجیم و مسافت طولانی است، از تریلی، ترانزیت و سایر ماشین‌های باری سنگین استفاده می‌شود.
مزایایی که برای روش حمل و نقل بین المللی جاده‌ای برشمرده می‌شود شامل این موارد است:
- سرعت در تحویل و باربری تا مقصد نهایی: با استفاده از روش حمل و نقل جاده‌ای معمولا می‌توان با سرعت مناسبی بار را از مبدأ تا مقصد رساند.
- باربری بدون واسطه: با استفاده از این روش نیاز به واسطه و بارگیری مجدد وجود ندارد و می‌توان بار با مستقیم از مبدأ تا مقصد با یک وسیله نقلیه حمل کرد.
- کاربرد برای مسافت‌های طولانی: این روش با توجه به گستردگی جاده‌ها برای حمل و نقل بین المللی کاملا مناسب است.
- امکان ردیابی: با استفاده از جی‌پی‌اس می‌توانید مسیر طی شده بار خود را تا مقصد پیگیری کنید.
با این حال طبیعی است که این روش حمل و نقل بین المللی نیز محدودیت‌هایی داشته باشد. از جمله آن‌ها می‌توانیم به محدودیت بار، هزینه بالا در برخی موارد، سرعت کم و آسیب به محیط زیست اشاره کنیم.
حمل و نقل ریلی
یکی از روش‌های حمل و نقل بین‌المللی زمینی که در آن ریسک تصادف و آسیب به کالاها به شکل چشم‌گیری پایین است، حمل و نقل ریلی است. در این روش هزینه‌ها نیز به طور قابل ملاحظه‌ای مقرون به صرفه می‌شود.
تاریخچه حمل و نقل ریلی باری به دویست سال گذشته بازمی‌گردد. این شیوه حمل و نقل تأثیر شگرفی بر توسعه صنعت و ارتباطات در زندگی بشر گذاشت و تا به امروز حمل و نقل بخش عمده‌ای از کالاها در جهان به این شیوه صورت می‌گیرد.
در ایران نیز حمل و نقل ریلی نخستین بار با تراموای شهری آغاز شد. سپس راه آهن سراسری شمال به جنوب توسط رضا پهلوی ایجاد شد و پس از آن با افزودن خطوط دیگر به این راه آهن، مسیرهای ریلی گسترش یافت.
مزیت حمل و نقل ریلی چنان که گفتیم در کاهش خطر تصادف و هزینه است. محدودیت‌های آن شامل کم بودن انعطاف در مسیرها نسبت به حمل و نقل جاده‌ای و تأخیر در رسیدن کالاها به دلیل نقص در شبکه ریلی می‌شود.
کلام آخر
با رایج‌ترین روش‌های حمل و نقل بین المللی آشنا شدید. انتخاب این‌که از کدام‌یک از این روش‌ها استفاده شود، به نوع بار، حجم و وزن کالاها، میزان حساسیت یا فسادپذیری آن‌ها، مسافت، هزینه‌های جانبی و موارد متعدد دیگر بستگی دارد. تعداد شرکت های بین المللی در حوزه نقل و انتقالات در سطح جهانی بسیار است که حمل و نقل محموله‌های باری را از طریق حمل دریایی، زمینی و هوایی انجام می‌دهند. از جمله این شرکت ها می‌توان شرکت کشتیرانی دریا زمین اروند (aslforwarder.com ) را نام برد که متخصص و متعهد در صنعت حمل و نقل بین المللی می‌باشد.
دیدگاه خود را ارسال کنید